การสละสัญชาติ

การยื่นคำร้องขอสละสัญชาติไทย

1. ข้อมูลทั่วไป

• การส่งคืนหนังสือเดินทางไทยไปยังสถานเอกอัครราชทูตฯ ไม่ถือว่าเป็นการแสดงความจำนงในการยื่นคำร้องสละสัญชาติ
• ผู้ขอสละสัญชาติไทยต้องไปยื่นคำร้องการขอสละสัญชาติไทยด้วยตนเองที่สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงเวียนนา และต้องทำการนัดหมายล่วงหน้า (โทรศัพท์สอบถาม + 431 478 3335 ต่อ 19 หรือ 21 ระหว่าง 14.00 – 17.00 น. ในวันเปิดทำการ)
• การเสียสัญชาติไทยจะมีผลโดยสมบูรณ์ต่อเมื่อมีการประกาศในราชกิจจานุเบกษาตามมาตรา 5 แห่ง พ.ร.บ. สัญชาติ พ.ศ. 2508 (ใช้เวลา 2-3 ปี นับจากวันยื่นคำร้องฯ)
• การเสียสัญชาติไทยหมายถึงการเสียสิทธิอันพึงมีในฐานะคนไทย ทั้งการถือครองที่ดินและทรัพย์สินต่าง ๆ การต้องเดินทางเข้าประเทศไทยในฐานะคนต่างด้าว ฯลฯ
• ในการกรอกคำร้องขอสละสัญชาติ ผู้ร้องต้องทราบข้อมูลของพยานที่รู้เห็นการเกิดของผู้ร้อง อย่างน้อย 4 คน โดยจะต้องระบุชื่อ ชื่อสกุล ที่อยู่ อาชีพ และ วัน/เดือน/ปีเกิด
• ในการกรอกคำร้องขอสละสัญชาติ ผู้ร้องต้องทราบข้อมูลของพี่น้องร่วมบิดา มารดาเดียวกัน โดยจะต้องระบุชื่อ ชื่อสกุล ที่อยู่ อาชีพ และ วัน/เดือน/ปีเกิด
• หญิงสัญชาติไทยที่สมรสกับคนต่างด้าว และต่อมาคู่สมรสเสียชีวิต ไม่สามารถดำเนินการได้เนื่องจากการสละสัญชาติตามมาตรา 13 แห่ง พ.ร.บ.สัญชาติ พ.ศ. 2508 นั้น ต้องใช้เอกสาร (แบบ สช.1) สามีจะต้องมาเป็นผู้ลงนามต่อหน้าเจ้าหน้าที่ ไม่สามารถใช้ใบมรณบัตรสามีแทนได้
• เด็กที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะ (20 ปีบริบูรณ์) ไม่สามารถยื่นคำร้องสละสัญชาติไทยได้
• การยื่นคำร้องขอสละสัญชาติเป็นเรื่องที่ต้องใช้เวลา ผู้ร้องต้องให้เวลาในการเขียนคำร้องและเตรียมเอกสาร กรณีเอกสารไม่สมบูรณ์ หากส่งเรื่องไปยังหน่วยงานในประเทศไทยแล้วเจ้าหน้าที่ไม่สามารถดำเนินการใดๆ ให้ได้ ยิ่งทำให้การดำเนินการล่าช้ายิ่งขึ้น

2. การยื่นคำร้องขอสละสัญชาติไทยแบบที่ 1 (ชายหรือหญิงซึ่งได้แปลงสัญชาติตามคู่สมรส)

• มาตรา 13 แห่ง พ.ร.บ.สัญชาติ พ.ศ. 2508 ระบุว่า “หญิงซึ่งมีสัญชาติไทยและได้สมรสกับชาวต่างด้าวและอาจถือสัญชาติของสามีได้ตามกฎหมายว่าด้วยสัญชาติของสามี ถ้าประสงค์จะสละสัญชาติไทยให้แสดงความจำนงต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ตามแบบและวิธีการที่กำหนดในกฎกระทรวง”
• หญิงไทยที่แต่งงานกับคนออสเตรีย และได้สัญชาติตามสามี จึงอยู่ในข่ายที่จะยื่นคำร้องขอสละสัญชาติตามกฎหมายฯ มาตรา 13 นี้เนื่องจากกฎหมายของออสเตรียบังคับให้ต้องสละสัญชาติไทย หากเลือกที่จะถือสัญชาติออสเตรียตามสามี
• ผู้ร้องต้องกรอกคำร้องในแบบฟอร์ม สช.1
• หลักฐานการยื่นคำร้องขอสละสัญชาติไทย
  1. รูปถ่ายผู้ร้องขนาด 4 x 6 ซม. จำนวน 12 รูป (แต่งกายสุภาพ)
  2. รูปถ่ายคู่สมรสผู้ร้อง ขนาด 4 x 6 ซม. จำนวน 6 รูป (แต่งกายสุภาพ)
  3. ทะเบียนบ้านออสเตรีย (Meldezette)
  4. ใบสำคัญการสมรส พร้อมสำเนา 2 ชุด
  5. หลักฐานเกี่ยวกับการถือสัญชาติออสเตรีย ดังนี้
     • ใบยืนยันว่าทางการออสเตรียยอมรับให้เข้าถือสัญชาติได้ (Bescheid überdie Verleihung der Staatsbürgerschaft) พร้อมสำเนา 2 ชุด เอกสารนี้เป็นเอกสารที่ทางการออสเตรียส่วนใหญ่จะออกให้ก่อนเป็นขั้นแรก โดยยังไม่ออกใบยืนยันการถือสัญชาติ (Staatburgershcaftsnachweis) ให้จนกว่าจะดำเนินเรื่องเพื่อขอสละสัญชาติไทยแล้ว เมื่อสถานเอกอัครราชทูตฯ ได้รับเอกสารดังกล่าวแล้ว สามารถออกหนังสือรับรองว่าผู้ร้องได้มายื่นเรื่องขอสละสัญชาติกับทางสถานเอกอัครราชทูตฯ แล้ว เพื่อให้ผู้ร้องใช้ประกอบการขอใบยืนยันการถือสัญชาติ (Staatburgershcaftsnachweis) ต่อไป
     • ใบยืนยันสัญชาติออสเตรีย (Staatburgershcaftsnachweis) พร้อมสำเนา 2 ชุด เอกสารนี้ เป็นเอกสารที่ทางการออสเตรียส่วนใหญ่จะออกให้เป็นขั้นที่สอง เมื่อได้รับการยืนยัน (ผ่านหนังสือของสถานเอกอัครราชทูตข้างต้น) ว่า ผู้ร้องได้เริ่มกระบวนการสละสัญชาติไทยแล้ว 
     • ในกรณีที่ผู้ร้องได้รับใบยืนยันสัญชาติออสเตรีย (Staatburgershcaftsnachweis) มาก่อนแล้ว (โดยไม่ต้องมีหนังสือรับรองจากสถานเอกอัครราชทูต) ให้ใช้ใบยืนยันดังกล่าวเป็นหลักโดยไม่ต้องใช้ใบ Bescheid überdie Verleihung der Staatsbürgerschaft
  6. หนังสือเดินทาง พร้อมสำเนา 2 ชุด
  7. หนังสือเดินทางออสเตรียของสามี พร้อมสำเนา 2 ชุด
  8. บัตรประจำตัวประชาชน พร้อมสำเนา 2 ชุด
  9. ทะเบียนบ้านไทย พร้อมสำเนา 2 ชุด
  10. หนังสือสำคัญเปลี่ยนชื่อตัว ชื่อสกุล (ถ้ามี) พร้อมสำเนา 2 ชุด
  11. พยานบุคคล (คนไทย) 1 คน หนังสือเดินทาง บัตรประจำประชาชน ทะเบียนบ้านของพยาน พร้อมสำเนา 2 ชุด เพื่อสอบปากคำรับรองยืนยันว่าผู้ร้องเป็นคนมีสัญชาติไทยจริง
  12. สูติบัตร หรือทะเบียนคนเกิด พร้อมสำเนา 2 ชุด
  13. เจ้าหน้าที่อาจเรียกเอกสารเพิ่มเติมได้แล้วแต่กรณี

[หมายเหตุ

• เอกสารที่ออกให้โดยทางการออสเตรีย ที่เป็นภาษาอังกฤษหรือภาษาท้องถิ่นของประเทศนั้น ๆ อาทิ สำเนาใบสำคัญการสมรส สำเนาหลักฐานการเข้าถือสัญชาติออสเตรีย สำเนาทะเบียนบ้านออสเตรีย (Meldezette) ฯลฯ ต้องแปลเป็นภาษาไทยให้ถูกต้อง และผ่านการรับรองจากกระทรวงการต่างประเทศออสเตรียก่อน (ดูรายละเอียดการรับรองเอกสารภายใต้หัวข้อการรับรองเอกสาร)
• รายการในเอกสารอันเป็นสาระสำคัญ ระบุข้อมูลเกี่ยวกับสถานะบุคคลต้องถูกต้องตรงกัน ถ้าไม่ถูกต้องตรงกัน ถือไม่ได้ว่าบุคคลตามเอกสารเป็นบุคคลคนเดียวกัน ผู้ร้องต้องไปยื่นคำร้องต่อพนังานเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกับเอกสารนั้น เพื่อแก้ไขให้ถูกต้อง หรือรับรองว่าเป็นบุคคลคนเดียวกัน

3. การยื่นคำร้องขอสละสัญชาติไทยแบบที่ 2 (ผู้ทีได้สัญชาติไทยเพราะเกิดในประเทศไทย หรือ เพราะการแปลงสัญชาติตามมาตรา 14 และ 15)

• มาตรา 14 แห่ง พ.ร.บ.สัญชาติ พ.ศ. 2508 ระบุว่า “ผู้ที่มีสัญชาติไทยซึ่งเกิดในขณะที่บิดาเป็นคนต่างด้าวและได้สัญชาติของบิดาว่าด้วยกฎหมายว่าด้วยสัญชาติของบิดา หรือผู้ซึ่งได้สัญชาติไทยตามมาตรา 12 วรรค 2 ถ้ายังประสงค์จะถือสัญชาติอื่นอยู่ต่อไป ให้แสดงความจำนงสละสัญชาติไทยตามแบบและวิธีการที่กำหนดในกฎกระทรวงภายใน 1 ปี นับแต่วันที่มีอายุครบ 20 ปีบริบูรณ์"
• มาตรา 15 แห่ง พ.ร.บ.สัญชาติ พ.ศ. 2508 ระบุว่า “ ผู้ที่มีสัญชาติไทยและสัญชาติอื่นหรือผู้ซึ่งได้สัญชาติไทยโดยการแปลงสัญชาติ ถ้าประสงค์จะสละสัญชาติไทย ให้ยื่นคำร้องต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ตามแบบและวิธีการที่กำหนดในกฎกระทรวง”
• ผู้ที่เข้าข่ายที่จะยื่นคำร้องสละสัญชาติไทยตามมาตรา 14 และ 15 ข้างต้น ได้แก่
  1. ผู้ที่มีสัญชาติไทยเพราะเกิดในประเทศไทยขณะที่บิดาเป็นคนต่างด้าว และอาจถือสัญชาติของบิดาได้ตามกฎหมายว่าด้วยสัญชาติของบิดา (ผู้ร้องที่ติดตามบิดามาอยู่ในออสเตรีย เข้ากฎเกณฑ์ข้อนี้ และผู้ร้องต้องมีอายุครบ 20 ปีบริบรูณ์จึงจะยื่นคำร้องขอสละสัญชาติได้)
  2. ผู้ซึ่งได้สัญชาติไทยโดยบิดาหรือมารดาขอแปลงสัญชาติเป็นไทยให้ในขณะที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะ
  3. ผู้ที่มีสัญชาติไทยเพราะเกิดในประเทศไทยขณะที่บิดาเป็นคนต่างด้าว และอาจถือสัญชาติของบิดาได้ แต่ไม่ได้แสดงความจำนงขอสละสัญชาติไทยภายใน 1 ปีนับแต่วันที่มีอายุครบ 20 ปีบริบูรณ์
  4. ผู้ซึ่งได้สัญชาติไทยโดยบิดาหรือมารดาขอแปลงสัญชาติเป็นไทยให้ในขณะที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะ แต่ไม่ได้แสดงความจำนงขอสละสัญชาติไทยภายใน 1 ปีนับแต่วันที่มีอายุครบ 20 ปีบริบูรณ์
  5. ผู้ซึ่งมีสัญชาติไทยและสัญชาติอื่น
  6. ผู้ซึ่งมีสัญชาติไทยโดยการแปลงสัญชาติ

• ผู้ร้องต้องกรอกคำร้องในแบบฟอร์ม สช.2
• หลักฐานการยื่นคำร้องขอสละสัญชาติไทย
  1. รูปถ่ายผู้ร้องขนาด 4 x 6 ซม. จำนวน 12 รูป (แต่งกายสุภาพ)
  2. รูปถ่ายบิดา มารดา ผู้ร้อง ขนาด 4 x 6 ซม. จำนวน 6 รูป (แต่งกายสุภาพ) พร้อมเอกสารทะเบียนบ้าน บัตรประจำตัวประชาชน หนังสือเดินทางของบิดา มารดาพร้อมสำเนา 2 ชุด
  3. ทะเบียนบ้านออสเตรีย (Meldezette)
  4. หลักฐานเกี่ยวกับการถือสัญชาติออสเตรีย ดังนี้
     • ใบยืนยันว่าทางการออสเตรียยอมรับให้เข้าถือสัญชาติได้ (Bescheid überdie Verleihung der Staatsbürgerschaft) พร้อมสำเนา 2 ชุด เอกสารนี้เป็นเอกสารที่ทางการออสเตรียส่วนใหญ่จะออกให้ก่อนเป็นขั้นแรก โดยยังไม่ออกใบยืนยันการถือสัญชาติ (Staatburgershcaftsnachweis) ให้จนกว่าจะดำเนินเรื่องเพื่อขอสละสัญชาติไทยแล้ว เมื่อสถานเอกอัครราชทูตฯ ได้รับเอกสารดังกล่าวแล้ว สามารถออกหนังสือรับรองว่าผู้ร้องได้มายื่นเรื่องขอสละสัญชาติกับทางสถานเอกอัครราชทูตฯ แล้ว เพื่อให้ผู้ร้องใช้ประกอบการขอใบยืนยันการถือสัญชาติ (Staatburgershcaftsnachweis) ต่อไป
     • ใบยืนยันสัญชาติออสเตรีย (Staatburgershcaftsnachweis) พร้อมสำเนา 2 ชุด เอกสารนี้ เป็นเอกสารที่ทางการออสเตรียส่วนใหญ่จะออกให้เป็นขั้นที่สอง เมื่อได้รับการยืนยัน (ผ่านหนังสือของสถานเอกอัครราชทูตข้างต้น) ว่า ผู้ร้องได้เริ่มกระบวนการสละสัญชาติไทยแล้ว 
     • ในกรณีที่ผู้ร้องได้รับใบยืนยันสัญชาติออสเตรีย (Staatburgershcaftsnachweis) มาก่อนแล้ว (โดยไม่ต้องมีหนังสือรับรองจากสถานเอกอัครราชทูต) ให้ใช้ใบยืนยันดังกล่าวเป็นหลักโดยไม่ต้องใช้ใบ Bescheid überdie Verleihung der Staatsbürgerschaft
  5. หนังสือเดินทาง พร้อมสำเนา 2 ชุด
  6. สูติบัตร พร้อมสำเนา 2 ชุด
  7. บัตรประจำตัวประชาชน พร้อมสำเนา 2 ชุด
  8. ทะเบียนบ้านไทย พร้อมสำเนา 2 ชุด
  9. หลักฐานที่แสดงว่าอาจถือสัญชาติของบิดาได้ตามกฎหมายว่าด้วยสัญชาติของบิดาหรือหลักฐานการได้สัญชาติไทย หรือหลักฐานการได้สัญชาติอื่นแล้ว แล้วแต่กรณี
  10. ใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าวของบิดา หรือ หลักฐานสัญชาติของบิดา หรือหลักฐานการแปลงสัญชาติเป็นไทยของบิดา
  11. หนังสือสำคัญเปลี่ยนชื่อตัว ชื่อสกุล (ถ้ามี) พร้อมสำเนา 2 ชุด 
  12. สำเนาใบสำคัญทหาร (แบบ สด.9 / แบบสด. 1 หรือ สด. 8)
  13. พยานบุคคล (คนไทย) 1 คน หนังสือเดินทาง บัตรประจำประชาชน ทะเบียนบ้านของพยาน พร้อมสำเนา 2 ชุด
  14. เจ้าหน้าที่อาจเรียกเอกสารเพิ่มเติมได้แล้วแต่กรณี

[หมายเหตุ

• เอกสารที่ออกให้โดยทางการออสเตรีย ที่เป็นภาษาอังกฤษหรือภาษาท้องถิ่นของประเทศนั้นๆ อาทิ สำเนาหลักฐานการเข้าถือสัญชาติออสเตรีย สำเนาทะเบียนบ้านออสเตรีย (Meldezette) ฯลฯ ต้องแปลเป็นภาษาไทยให้ถูกต้อง และผ่านการรับรองจากกระทรวงการต่างประเทศออสเตรียก่อน (ดูรายละเอียดการรับรองเอกสารภายใต้หัวข้อการรับรองเอกสาร)
• รายการในเอกสารอันเป็นสาระสำคัญ ระบุข้อมูลเกี่ยวกับสถานะบุคคลต้องถูกต้องตรงกัน ถ้าไม่ถูกต้องตรงกัน ถือไม่ได้ว่าบุคคลตามเอกสารเป็นบุคคลคนเดียวกัน ผู้ร้องต้องไปยื่นคำร้องต่อพนังานเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกับเอกสารนั้น เพื่อแก้ไขให้ถูกต้อง หรือรับรองว่าเป็นบุคคลคนเดียวกัน ]

4. การดำเนินการของหน่วยราชการไทย

• เมื่อกระทรวงการต่างประเทศได้รับคำร้องจากสถานเอกอัครราชทูต / สถานกงสุลใหญ่ไทยแล้ว จะแจ้งกระทรวงมหาดไทยเพื่อดำเนินการต่อไป
• กระทรวงมหาดไทยจะแจ้งกรมการปกครองและสำนักงานตำรวจแห่งชาติดำเนินการตรวจสอบข้อเท็จจริงและเอกสารต่าง ๆ จากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องอย่างละเอียด ซึ่งในแต่ละรายจะใช้เวลาดำเนินการต่างกันเป็นกรณี ๆ ไป ขึ้นอยู่กับความสมบูรณ์ของเอกสารของผู้ร้องแต่ละราย อีกทั้งการตรวจสอบต้องให้หน่วยงานที่ผู้ร้องมีภูมิลำเนาถิ่นที่อยู่เป็นผู้ดำเนินการ ซึ่งแต่ละสำนักทะเบียนจะใช้เวลาไม่เท่ากัน
• เมื่อกระทรวงมหาดไทยได้ผลการตรวจสอบจากทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้องครบถ้วนแล้ว จึงเสนอเรื่องให้คณะกรรมการกลั่นกรองสัญชาติพิจารณา ซึ่งการดำเนินการจะใช้เวลานานกว่าจะมีการประกาศในราชกิจจานุเบกษาให้บุคคลดังกล่าวเสียสัญชาติไทย
• กรณีผู้ร้องต้องการดำเนินเรื่องอย่างรวดเร็ว สามารถไปยื่นคำร้องขอสละสัญชาติไทยได้โดยตรง
  • หากมีภูมิลำเนาอยู่ในกรุงเทพมหานคร ให้ยื่นคำร้องต่อ ฝ่ายกฎหมายและวินัย กองบังคับการอำนวยการ กองบัญชาการตำรวจสันติบาล ถนนพระรามที่ 1 เขตปทุมวัน กรุงเทพ 10330 โทร. 00-662-2526961 และ 00-662-2052970
  • หากมีภูมิลำเนาอยู่ในจังหวัดอื่น ให้ยื่นคำร้องต่อผู้บังคับการตำรวจภูธร จังหวัดนั้นๆ

สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงเวียนนา
1 ตุลาคม 2563